چرا باید حادثه عاشورا را گرامى بداریم؟
برخی بر این عقیده اند که خاطره حادثه اى را که در گذشته رخ داده؛ تلخ یا شیرین، هرچه بوده، تمام شده است. چرا پس از گذشت نزدیک به چهارده قرن، باید به پاسداشت آن، مجالسى برپا کنیم؟
در پاسخ این پرسش مى توان گفت : حوادث گذشته هر جامعه اى مى تواند در سرنوشت و آینده آن آثار عظیمى بر جاى گذارد؛ اگرچه حوادث تاریخى، عیناً تکرار نمى شوند؛ اما در جامعه شناسى ثابت شده است که جهات مشترک فراوانى میان رخدادها وجود دارد؛ از این روى مى توان از حوادث گذشته به نحوى در مواجهه با رخدادهاى آینده بهره برد. چنان که قرآن کریم پس از نقل داستانهاى پیامبران و اقوام گذشته مى فرماید: «لقد کان فى قصصهم عبرة لاولى الالباب؛(1) در قصه ها و داستانهاى آنان (گذشتگان) براى صاحبان عقل و خرد عبرتى است».
یعنى احوال پیشینیان را بررسى کنید تا دریابید چه نقاط قوتى در کار آنان بوده است و شما نیز آنها را به کار گیرید و نیز ضعفهاى آنان را ببینید و از تکرار آنها بپرهیزید، تجدید آن خاطره ها در واقع، نوعى بازسازى آن وقایع است تا مردم از آنها بهره گیرند. اگر واقعه اى تاریخى در جاى خود منشاء آثار و برکاتى بوده است، یادآورى و بازسازى آن نیز مى تواند مراتبى از آن برکات را در پى داشته باشد.
افزون بر این، در همه جوامع مرسوم است که انسانها در برابر کسانى که به آنان خدمت کرده اند، حق شناسى و شکرگذارى می کنند، آنان را به خاطر داشته و به ایشان احترام می گذارند.
براى تجدید خاطره این حادثه بزرگ، جشن و شادى مناسب نیست، باید کارى کرد که حزن مردم برانگیخته شود؛ اشکها از دیده ها جارى گردد؛ و شور و عشق در دلها پدید آید. خنده و شادى هرگز انسان را شهادت طلب نمى سازد و او را به صحنه جهاد نمى کشاند
چرا براى بزرگداشت عاشورا به روش بحث و گفت وگو اکتفا نمى شود؟
بعضی این شبهه را مطرح می کنند که زنده نگاه داشتن یاد عاشورا تنها منحصر به گریستن، عزادارى، سینه زنى، سیاه پوشى و تعطیلى کسب و کار نیست؛ انجام این قبیل امور باعث کاهش تولید و اتلاف وقت خواهد شد و زیانهاى اقتصادى زیادى در پى دارد. درحالیکه جلسات بحث و گفت وگو، میزگرد، سمینار و...، براى بزرگداشت واقعه عاشورا منجر به رکود اقتصادى و اجتماعى نمی شود.
بى شک بحث درباره شخصیت سیدالشهدا علیه السلام، تشکیل میزگردها، کنفرانسها، سخنرانیها، نوشتن مقالات و پرداختن به دیگر امور فرهنگى، علمى و تحقیقاتى در این باره بسیار مفید و لازم است، اما این فعالیتها و اقدامات کافى نیست و در کنار آنها عزادارى نیز لازم است.
شناخت شخصیت امام حسین علیه السلام و آشنایی با سیره حضرت، خود به خود، براى ما حرکت آفرین نمى شود. هنگامى دانستن و به یاد آوردن آن خاطره ها ما را به کارى مشابه کار امام علیه السلام و به پیمودن راه او وامى دارد که در ما نیز انگیزه اى پدید آید تا براساس آن، ما نیز دوست داشته باشیم آن کار را انجام دهیم.
